شاید برای‌تان پیش آمده باشد که در هنگام مراجعه به تعمیرگاه یا سرویس‌های دوره‌ای، شنیده باشید که باید «روغن گیربکس» خودروتان تعویض یا بررسی شود. اما واقعاً چرا این کار اهمیت دارد؟ روغن‌گیری گیربکس، چه در خودروهای اتومات و چه در مدل‌های دنده دستی، یکی از مهم‌ترین کارهایی است که برای سلامت سیستم انتقال قدرت خودرو انجام می‌شود.

بدون روغن مناسب و سالم، حتی بهترین گیربکس‌های دنیا هم خیلی زود دچار فرسودگی، افزایش مصرف سوخت و افت عملکرد می‌شوند.

متأسفانه بسیاری از رانندگان، به اشتباه تصور می‌کنند روغن گیربکس نیاز به تعویض ندارد یا تنها زمانی که مشکل خاصی احساس شود، باید به آن رسیدگی کرد. در حالی‌ که کارشناسان گروه خودرویی ستوده تأکید می‌کنند پیش‌گیری همیشه بهتر از درمان است؛ روغن‌گیری به‌موقع از هزینه‌های سنگین تعمیر گیربکس و خرابی‌های زنجیره‌ای جلوگیری کند.

در ادامه، به شما توضیح می‌دهیم چرا و چگونه روغن‌گیری گیربکس اتومات و دستی باید جدی گرفته شود.

گیربکس اتوماتیک چگونه کار می‌کند و نقش روغن در آن چیست؟

گیربکس اتوماتیک، همان سیستمی است که بدون نیاز به دخالت راننده، دنده‌های خودرو را به صورت خودکار و در زمان مناسب تعویض می‌کند. این گیربکس از قطعات مکانیکی بسیار دقیق و حساسی مانند توربین، کلاچ‌های داخلی، شیرهای برقی و واحد کنترل هیدرولیک تشکیل شده است. تمامی این اجزا برای انجام وظیفه خود به یک عنصر حیاتی نیاز دارند؛ روغن گیربکس اتوماتیک.

اما چرا روغن در گیربکس اتوماتیک این‌قدر اهمیت دارد؟ برخلاف تصور رایج که روغن را فقط برای روانکاری می‌دانند، در گیربکس‌های اتومات، روغن نقش‌های بیش‌تری ایفا می‌کند. به عبارتی، روغن گیربکس در این نوع خودروها نه فقط روانکار، بلکه خنک‌کننده، انتقال‌دهنده نیرو و حتی عامل ارتباطی بین اجزای هیدرولیکی است.

مهم‌ترین وظایف روغن در گیربکس اتوماتیک

• روانکاری اجزای متحرک داخلی؛ جلوگیری از سایش و فرسودگی
• خنک کردن گیربکس؛ انتقال حرارت تولید شده و حفظ دمای مناسب
• انتقال نیرو؛ در گیربکس‌های هیدرولیکی، روغن، قدرت موتور را بین توربین و چرخ‌دنده‌ها منتقل می‌کند
• تمیزکاری و معلق نگه‌داشتن ذرات فلزی؛ حفظ پاکیزگی داخل گیربکس و جلوگیری از ته‌نشین شدن براده‌های فلزی

اگر روغن گیربکس اتوماتیک کیفیت مناسب نداشته باشد یا در زمان مناسب تعویض نشود، تمامی این وظایف مختل می‌شود و به‌تدریج نشانه‌هایی مثل تعویض ناهماهنگ دنده‌ها، لرزش، داغ شدن گیربکس و حتی خرابی کامل سیستم مشاهده خواهد شد.

متخصصان گروه خودرویی ستوده تأکید می‌کنند که استفاده از روغن اورجینال متناسب با مدل خودرو و تعویض دوره‌ای آن،  عمر گیربکس اتوماتیک را چند برابر می‌کند. در نمایندگی‌های گروه ستوده، سرویس‌های تخصصی روغن‌گیری و بررسی سلامت روغن گیربکس با تجهیزات استاندارد انجام می‌شود؛ اقدامی که شاید از یک خرابی چند ده میلیون تومانی جلوگیری کند.

دلایل اصلی روغن‌گیری در گیربکس‌های اتومات

روغن‌گیری گیربکس اتوماتیک تنها یک اقدام پیشگیرانه ساده نیست؛ بلکه یک ضرورت فنی است که هر راننده باید به آن توجه ویژه داشته باشد. اما سوال اصلی این‌جاست: چرا باید روغن گیربکس را در زمان مشخص تعویض کنیم؟ و چه علائمی نشان می‌دهد که زمان روغن‌گیری فرا رسیده است؟

در ادامه، مهم‌ترین دلایل روغن‌گیری در گیربکس‌های اتوماتیک را بررسی می‌کنیم:

کاهش خاصیت روانکاری روغن

روغن گیربکس، به مرور زمان خاصیت روانکاری خود را از دست می‌دهد. گرما، فشار و آلودگی‌های فلزی سبب می‌شوند روغن کیفیت اولیه‌اش را از دست بدهد. در نتیجه، تماس فلز با فلز اتفاق می‌افتد که موجب فرسایش قطعات داخلی و کاهش طول عمر گیربکس می‌شود.

تغییر رنگ و بوی روغن

روغن تازه گیربکس اتومات، معمولاً شفاف و دارای رنگ روشن است. با کهنه شدن روغن، رنگ آن تیره و بوی سوختگی احساس می‌شود. این تغییرات نشانه‌ی روشنی از خراب شدن روغن و لزوم تعویض آن است.

لرزش یا ضربه هنگام تعویض دنده‌ها

یکی از اولین علائم افت کیفیت روغن، تعویض‌های خشن و ضربه‌ای بین دنده‌ها است. این نشانه خطرناک را نباید نادیده گرفت؛ زیرا نشان می‌دهد روانکاری و انتقال هیدرولیکی به درستی انجام نمی‌شود.

بالا رفتن دمای گیربکس

روغن کهنه نمی‌تواند وظیفه خنک‌کنندگی خود را به‌درستی انجام دهد. در نتیجه، دمای داخلی گیربکس افزایش یافته و خطر آسیب جدی به قطعات افزایش می‌یابد.

افزایش مصرف سوخت و افت عملکرد کلی خودرو

وقتی دنده‌ها به درستی تعویض نشوند و اصطکاک داخلی بالا برود، طبیعی است که مصرف سوخت افزایش یافته و توان انتقالی موتور کاهش پیدا کند. رانندگی با گیربکس داغ و روغن خراب، به‌مرور موجب افت راندمان خودرو می‌شود.

بنابراین، در صورت مشاهده هر یک از این علائم، توصیه می‌شود هرچه زودتر به نمایندگی‌های مجاز مانند گروه خودرویی ستوده مراجعه و با انجام سرویس تخصصی روغن‌گیری، از آسیب‌های پرهزینه جلوگیری کنید. در مراکز خدمات پس از فروش ستوده، وضعیت روغن با دستگاه‌های استاندارد بررسی شده و در صورت نیاز، با روغن اورجینال مخصوص خودرو شما، تعویض انجام می‌شود.

فراموش نکنید که روغن گیربکس، ستون فقرات سلامت سیستم انتقال قدرت خودرو شما است؛ اهمیت آن را جدی بگیرید.

چرا گیربکس‌های دستی هم به روغن‌گیری نیاز دارند؟

وقتی صحبت از روغن‌گیری گیربکس می‌شود، اکثر افراد به یاد گیربکس اتوماتیک می‌افتند، اما گیربکس‌های دستی هم به همان اندازه نیازمند توجه و مراقبت ویژه هستند. گیربکس دستی برخلاف اتوماتیک، توسط راننده و از طریق اهرم دنده و کلاچ کنترل می‌شود؛ اما درون آن هم مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌ها، بوش‌ها، یاتاقان‌ها و محورهای انتقال قدرت وجود دارد که برای کارکرد روان و صحیح به روانکار نیاز دارند.

روغن گیربکس دستی با روانکاری دقیق این قطعات، از سایش و اصطکاک جلوگیری کرده و کمک می‌کند نیرو به بهترین شکل ممکن منتقل شود.

یکی از تفاوت‌های مهم روغن گیربکس دستی با روغن اتومات، ویسکوزیته (غلظت) و نوع افزودنی‌های به‌کار رفته در آن است. روغن گیربکس دستی معمولاً غلیظ‌تر است و به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که بتواند فشارهای مکانیکی ناشی از جابه‌جایی دنده‌ها و تحمل وزن قطعات سنگین را بهتر تحمل کند.

این روغن‌ها خاصیت ضدسایش و ضدخوردگی بالاتری دارند و معمولاً زمان تعویض طولانی‌تری نسبت به روغن اتومات دارند، اما این به معنی بی‌نیازی به مراقبت نیست.

نیاز به روغن‌گیری گیربکس دستی بر چند پایه استوار است:

• پیشگیری از سایش و خرابی: بدون روغن‌کاری مناسب، چرخ‌دنده‌ها و یاتاقان‌ها به سرعت دچار خوردگی و آسیب می‌شوند. این آسیب‌ها منجر به سروصداهای غیرعادی و کاهش کیفیت تعویض دنده خواهند شد.
• بهبود عملکرد تعویض دنده: روغن مناسب باعث می‌شود تعویض دنده‌ها نرم‌تر و دقیق‌تر انجام شود، بدون اینکه نیروهای اضافی به اجزای گیربکس وارد شود.
• جلوگیری از نشت و آلودگی: روغن نو، خاصیت پاک‌کنندگی دارد و ذرات فلزی یا آلودگی‌های ناشی از سایش را به خود جذب می‌کند؛ در نتیجه از تشکیل رسوب و گرفتگی مسیر روغن جلوگیری می‌کند.
• کاهش صدا و لرزش: روانکاری مناسب موجب می‌شود صدای اصطکاک کاهش یافته و لرزش‌های مزاحم در هنگام تعویض دنده به حداقل برسد.

اگر روغن گیربکس دستی کهنه یا آلوده شود، به تدریج تمام این مزایا از بین می‌روند و علاوه بر کاهش عملکرد، خطر آسیب جدی به قطعات داخلی وجود دارد. بنابراین حتی اگر گیربکس دستی ساده‌تر به نظر برسد، مراقبت از آن و روغن‌گیری دوره‌ای موضوعی حیاتی است.

در این زمینه، تجربه و تخصص کارشناسان گروه خودرویی ستوده بسیار ارزشمند است. در مراکز خدمات پس از فروش این گروه، بهترین روغن‌های گیربکس دستی مطابق با استانداردهای جهانی و مدل خودروی شما استفاده می‌شود و فرایند تعویض و بررسی سلامت روغن با دقت و ابزارهای پیشرفته انجام می‌شود تا عمر گیربکس افزایش یابد و یک رانندگی‌ نرم و لذت‌بخش تجربه کنید.

اگر دیر روغن گیربکس را عوض کنیم چه اتفاقی می‌افتد؟

روغن‌گیری گیربکس یک اقدام پیشگیرانه است که هدف اصلی آن حفظ سلامت و کارایی طولانی‌مدت سیستم انتقال قدرت خودرو است. متأسفانه برخی رانندگان به دلیل عدم آگاهی یا کم‌توجهی، این سرویس را به تعویق می‌اندازند و همین موضوع می‌تواند زمینه‌ساز بروز مشکلات و خسارت‌های پرهزینه شود.

در ادامه، مهم‌ترین پیامدهای دیر تعویض کردن روغن گیربکس، چه اتوماتیک و چه دستی را بررسی می‌کنیم:

افزایش سایش و فرسودگی قطعات داخلی

روغن کهنه و آلوده دیگر نمی‌تواند قطعات داخلی گیربکس را به خوبی روانکاری کند. اصطکاک بالا به تدریج سبب سایش چرخ‌دنده‌ها، بوش‌ها، کلاچ‌ها و یاتاقان‌ها می‌شود که در نهایت به خرابی قطعات منجر می‌شود.

کاهش راندمان و افت کیفیت تعویض دنده

وقتی روغن کیفیت خود را از دست بدهد، عملیات هیدرولیکی گیربکس به درستی انجام نمی‌شود. این موضوع سبب تعویض‌های نامنظم، ضربه‌ای و لرزش هنگام تغییر دنده‌ها می‌شود و رانندگی را نه‌تنها ناراحت‌کننده بلکه خطرناک می‌کند.

افزایش دمای کاری گیربکس

روغن کهنه و ناکارآمد نمی‌تواند گرما را به خوبی دفع کند. افزایش دمای داخلی گیربکس موجب تورم و تغییر شکل قطعات حساس می‌شود و زمینه ایجاد خرابی‌های گسترده را فراهم می‌کند.

کاهش عمر مفید گیربکس و افزایش هزینه‌های تعمیر

تعویق در تعویض روغن، خرابی‌های جزئی را به مشکلات اساسی و هزینه‌بر تبدیل می‌کند. تعمیر یا تعویض گیربکس یکی از پرهزینه‌ترین تعمیرات خودرو است که به سادگی با سرویس روغن‌گیری به موقع پیشگیری می‌شود.

افزایش مصرف سوخت و کاهش کارایی خودرو

عملکرد نامناسب گیربکس سبب می‌شود موتور نتواند به درستی به چرخ‌ها نیرو منتقل کند. این موضوع موجب افزایش مصرف سوخت، کاهش شتاب و افت کلی راندمان خودرو می‌شود.

ایجاد نویز و صدای غیرطبیعی

صدای زوزه، ضربه یا لغزش در هنگام تعویض دنده‌ها معمولاً نشانه‌ای از مشکلات روغن و فرسودگی قطعات است که باید هر چه سریع‌تر پی‌گیری شود.

به همین دلایل، تعویض روغن گیربکس در زمان مناسب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. متخصصان مجرب گروه خودرویی ستوده با دانش فنی به‌روز و استفاده از روغن‌های مرغوب و استاندارد، این سرویس حساس را با دقت بالا انجام می‌دهند و شما را در حفظ سلامت گیربکس خودرو و کاهش هزینه‌های بلندمدت همراهی می‌کنند.

به یاد داشته باشید پیش‌گیری به‌موقع نه تنها عمر گیربکس شما را افزایش می‌دهد بلکه سبب می‌شود تجربه رانندگی‌ روان‌تر، ایمن‌تر و اقتصادی‌تر داشته باشید.

مراحل و روش‌های تخصصی روغن‌گیری گیربکس اتومات و دستی

روغن‌گیری گیربکس، چه در مدل‌های اتوماتیک و چه دستی، یک فرآیند تخصصی و دقیق است که نیازمند تجهیزات حرفه‌ای و دانش فنی بالا است. برخلاف تعویض روغن موتور که نسبتاً ساده است، روغن‌گیری گیربکس مستلزم رعایت نکات فنی خاصی است تا از آسیب دیدن گیربکس جلوگیری شود و عملکرد بهینه خودرو حفظ گردد.

مراحل انجام روغن‌گیری گیربکس اتوماتیک

بررسی اولیه و ارزیابی وضعیت روغن فعلی در ابتدا، با استفاده از ابزارهای تخصصی، میزان کیفیت و رنگ روغن گیربکس بررسی می‌شود. وجود ذرات فلزی، رنگ تیره یا بوی سوختگی می‌تواند نشان‌دهنده نیاز به تعویض باشد.

آماده‌سازی تجهیزات

برای تعویض روغن گیربکس اتومات، نیاز به دستگاه‌های مخصوصی است که بتوانند روغن کهنه را از مخزن گیربکس خارج و هم‌زمان روغن تازه را جایگزین کنند. این دستگاه‌ها با کنترل فشار و دمای روغن، از آسیب دیدن قطعات جلوگیری می‌کنند.

تخلیه روغن کهنه

تخلیه کامل روغن قدیمی با رعایت نکات ایمنی انجام می‌شود تا هیچ آلودگی یا روغن کهنه‌ای باقی نماند.

تعویض فیلتر

برخی گیربکس‌های اتومات دارای فیلتر روغن هستند که حتماً باید تعویض شوند تا ذرات معلق و آلودگی‌ها به طور کامل حذف گردد.

تزریق روغن تازه

روغن جدید با مشخصات دقیق و استاندارد مدل خودرو به گیربکس تزریق می‌شود. میزان و نوع روغن در این مرحله کاملاً باید با دفترچه راهنمای خودرو مطابقت داشته باشد.

تنظیم سطح روغن و تست نهایی

پس از پر کردن روغن، سطح آن با دقت تنظیم می‌شود و خودرو در شرایط مختلف رانندگی تست می‌شود تا عملکرد گیربکس بررسی و تایید گردد.

روغن‌گیری گیربکس دستی

در گیربکس‌های دستی فرآیند تعویض روغن کمی ساده‌تر است اما به همان اندازه اهمیت دارد:

1. باز کردن پیچ تخلیه: روغن کهنه از طریق پیچ تخلیه زیر گیربکس خارج می‌شود.
2. باز کردن پیچ پرکننده: برای اطمینان از تخلیه کامل روغن، پیچ پرکننده باز می‌شود.
3. تزریق روغن جدید: پس از تخلیه کامل، روغن گیربکس دستی مطابق با استاندارد خودرو و میزان توصیه شده به داخل گیربکس ریخته می‌شود.
4. بستن پیچ‌ها و تست خودرو: پس از بستن پیچ‌ها، خودرو در حالت‌های مختلف رانندگی بررسی می‌شود تا یقین شود که روانکاری به درستی انجام شده است.

تجربه نشان داده که استفاده از تجهیزات مدرن و روغن‌های اورجینال، به شکل قابل توجهی عمر گیربکس خودرو را افزایش می‌دهد و کیفیت رانندگی را بهبود ببخشد.

نکات مهم در انتخاب روغن گیربکس

انتخاب روغن گیربکس مناسب، یکی از کلیدی‌ترین فاکتورها در نگهداری و عملکرد صحیح گیربکس خودرو است. در بازار امروز، انواع مختلفی از روغن‌های گیربکس با مشخصات گوناگون وجود دارد که انتخاب اشتباه، سبب مشکلات جدی در سیستم انتقال قدرت می‌شود. اما چه عواملی باید هنگام انتخاب روغن گیربکس اتومات یا دستی در نظر گرفته شود؟

رعایت استانداردهای تولیدکننده خودرو

هر خودرو بسته به طراحی و نوع گیربکس خود، نیازمند روغنی با مشخصات خاص است. دفترچه راهنمای خودرو، دقیق‌ترین منبع برای تعیین نوع و استاندارد روغن است. این استانداردها شامل ویسکوزیته، ترکیبات شیمیایی و عملکرد در دماهای مختلف می‌شوند.

ویسکوزیته مناسب روغن

ویسکوزیته یا غلظت روغن باید دقیقاً با نیاز گیربکس هماهنگ باشد. روغن خیلی رقیق نمی‌تواند به خوبی قطعات را محافظت کند و روغن خیلی غلیظ ممکن است سبب سختی حرکت و افت عملکرد شود.

مقاومت در برابر حرارت و اکسیداسیون

گیربکس‌ها به دلیل عملکرد فشرده و دمای بالا، نیازمند روغنی هستند که در دماهای بالا تغییر کیفیت ندهد و در برابر اکسیداسیون مقاوم باشد. این ویژگی سبب حفظ خواص روانکاری و انتقال نیرو در طول زمان می‌شود.

خاصیت پاک‌کنندگی و ضدزنگ بودن

روغن گیربکس باید بتواند ذرات فلزی و آلودگی‌ها را معلق نگه دارد و مانع رسوب آن‌ها شود. همچنین، ویژگی ضدزنگ بودن، از خوردگی قطعات فلزی داخل گیربکس جلوگیری می‌کند.

استفاده از روغن‌های اورجینال و مرغوب

روغن‌های غیر اصل یا تقلبی، آسیب‌های جدی به گیربکس وارد می‌کنند. کارشناسان گروه خودرویی ستوده همیشه توصیه می‌کنند برای تعویض روغن گیربکس، از محصولات اورجینال و مطابق با استانداردهای سازنده خودرو استفاده شود تا بهترین نتیجه حاصل گردد.

توجه به شرایط رانندگی و محیطی

اگر در شرایط آب و هوایی گرم یا سرد زندگی می‌کنید، یا اغلب در ترافیک سنگین رانندگی می‌کنید، باید نوع روغن متناسب با شرایط خاص خود انتخاب شود تا عملکرد گیربکس در این شرایط بهینه باقی بماند.

با توجه به این نکات، انتخاب روغن گیربکس مناسب نه تنها یک کار فنی بلکه یک تصمیم هوشمندانه برای حفظ سرمایه شما و افزایش عمر خودرو است. در خدمات تخصصی گروه خودرویی ستوده، مشاوران حرفه‌ای بر اساس مدل خودرو و شرایط رانندگی شما، بهترین گزینه‌ها را معرفی کرده و تعویض روغن را با دقت بالا انجام می‌دهند تا خیال‌تان از بابت سلامت گیربکس راحت باشد.

این توجه به جزئیات است که سبب می‌شود خودرو شما روان‌تر، بی‌صدا‌تر و با کارایی بالاتر حرکت کند و در بلندمدت هزینه‌های تعمیرات و نگهداری به شکل چشمگیری کاهش یابد.

بهترین زمان و دوره‌های پیشنهادی برای روغن‌گیری گیربکس

یکی از سوالات پرتکرار رانندگان این است که بهترین زمان برای انجام روغن‌گیری گیربکس چه زمانی است و هر چند وقت یک بار باید این سرویس انجام شود؟ پاسخ دقیق به این سوال بستگی به نوع گیربکس، مدل خودرو، شرایط رانندگی و نوع روغن مورد استفاده دارد، اما می‌توان چندین نکته کلی و استاندارد را برای برنامه‌ریزی به شما ارائه کرد.

دوره تعویض روغن گیربکس اتوماتیک

معمولاً توصیه می‌شود روغن گیربکس اتوماتیک هر ۴۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر تعویض شود. البته برخی سازندگان خودرو یا مدل‌های خاص ممکن است این بازه را متفاوت اعلام کنند. اگر خودرو بیش‌تر در ترافیک‌های سنگین شهری یا شرایط سخت رانندگی استفاده می‌شود، بهتر است این دوره کوتاه‌تر در نظر گرفته شود.

دوره تعویض روغن گیربکس دستی

گیربکس دستی به دلیل ساختار ساده‌تر و استفاده کمتر از سیستم‌های هیدرولیکی، معمولاً هر ۶۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر نیاز به تعویض روغن دارد، ولی باز هم بسته به شرایط رانندگی این عدد متغیر است.

بررسی دوره‌ای و چکاپ منظم

حتی اگر خودرو شما به تازگی روغن‌گیری شده، بهتر است به طور منظم سطح و کیفیت روغن گیربکس را بررسی کنید، به‌ویژه اگر متوجه تغییر در عملکرد گیربکس شدید.

رعایت توصیه‌های کارخانه سازنده

بهترین راهنمای شما در تعیین دوره‌های تعویض روغن گیربکس، دفترچه راهنمای خودرو است. همچنین استفاده از خدمات تخصصی و معتبر مانند گروه خودرویی ستوده تضمین می‌کند که سرویس‌ها طبق استانداردهای دقیق انجام شده و بهترین نوع روغن برای خودرو شما استفاده شود.

مراقبت در شرایط ویژه

اگر در مناطق کوهستانی، با آب و هوای بسیار گرم یا سرد، یا در شرایطی که خودرو بار زیادی حمل می‌کند رانندگی می‌کنید، باید دوره تعویض روغن را کوتاه‌تر کنید تا سلامت گیربکس حفظ شود.

در نهایت، یک برنامه منظم و پیگیری دقیق سرویس روغن‌گیری گیربکس، کلید حفظ عملکرد بی‌نقص و عمر طولانی گیربکس خودرو شما است. با سپردن این مسئولیت به متخصصان گروه خودرویی ستوده، می‌توانید با خیالی آسوده از رانندگی لذت ببرید و از هزینه‌های ناخواسته تعمیرات پیش‌گیری کنید.

نتیجه‌گیری

در نهایت، روغن‌گیری منظم و اصولی گیربکس، چه در خودروهای اتومات و چه دستی، یک اقدام حیاتی برای حفظ سلامت، دوام و کیفیت رانندگی است. روغن مناسب، سرویس به‌موقع و مراجعه به مراکز تخصصی، از هزینه‌های سنگین تعمیرات جلوگیری می‌کند و عمر گیربکس را به شکل چشمگیری افزایش دهند. اگر به دنبال انجام این سرویس به شکل استاندارد و مطمئن هستید، گروه خودرویی ستوده با ارائه خدمات تخصصی و استفاده از تجهیزات مدرن، بهترین انتخاب برای شما خواهد بود.